Meningokoki to bakterie (Neisseria meningitidis), które powodują groźną inwazyjną chorobę meningokokową przebiegającą najczęściej, jako sepsa meningokokowa i/lub meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Inwazyjna choroba meningokokowa obarczona wysoką śmiertelnością i trwałymi powikłaniami. Należy do najgroźniejszych chorób zakaźnych człowieka. Każdego roku na świecie odnotowuje się ok. 1,2 mln przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej, z których 135000 prowadzi do zgonu.
Spośród 5 rodzajów meningokoków wywołujących niemal wszystkie zachorowania na świecie, w Polsce dominują grupy B i C. Najwyższa zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową występuje w 1. roku życia. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w Polsce jest na niskim poziomie europejskim. Rocznie rejestrowanych jest ok. 200-300 zachorowań
Dziecko może się zarazić w wyniku kontaktu z bezobjawowym nosicielem meningokoków (2–25% populacji), rzadziej z osobą chorą. Meningokoki charakteryzują się niezbyt dużą zakaźnością, dlatego do zakażenia dochodzi tylko w wyniku bardzo bliskiego kontaktu z nosicielem, rzadziej z chorym.
Szczepienia zalecane są osobom z grup ryzyka wystąpienia inwazyjnej choroby meningokokowej, a więc niemowlętom, młodzieży i młodym
dorosłym, osobom z niedoborami odporności oraz podróżującym do krajów zwiększonego ryzyka zakażeń meningokokowych.
Aktualnie w Polsce zarejestrowane są następujące szczepionki:
- przeciw serogrupie C
- przeciw serogrupom A, C, W135 oraz Y
- przeciw serogrupie B
Po zakończeniu całego cyklu szczepienia niemal u wszystkich dzieci pojawiają się ochronne przeciwciała w zabezpieczającym stężeniu. Dodatkowo szczepienia skutecznie chronią przed osiedlaniem się meningokoków w gardle (tzn. nosicielstwem), a tym samym ograniczają ryzyko zakażenia innych osób.
Szczepienie jest bezpieczne. Ryzyko wystąpienia poważnych reakcji jest niewielkie, podobne jak w przypadku innych powszechnie stosowanych szczepionek. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane po podaniu szczepionek to odczyny miejscowe (zaczerwienienie, obrzęk i ból w miejscu wstrzyknięcia) i łagodne reakcje ogólne (rozdrażnienie, senność, gorączka, ból mięśni kończyn, ból głowy, brak łaknienia). Szczepionka przeciw serogrupie B powinna być podana dziecku podczas osobnej wizyty szczepiennej, ponieważ zwiększa ryzyko wystąpienia gorączki.
Źródła wiedzy:
Meningokoki
https://www.mp.pl/pacjent/szczepienia/szczepienia-i-szczepionki/65157,szczepienie-przeciwko-meningokokom